Ik wil meer voor mezelf op kunnen komen
Ik wil beter voor mezelf op leren komen door vaker nee te zeggen en mijn grenzen aan te geven.
Voor jezelf opkomen, zonder de gevoelens en belangen van een ander te vergeten, noemen we assertiviteit. Assertief zijn is van groot belang bij het voorkomen van stress. De volgende sociale vaardigheden horen bij assertiviteit:
- 'nee' zeggen
- grenzen aangeven
- geven van kritiek, feedback of uw mening
- kritiek ontvangen
Klachten op een rij
We hebben allemaal een eigen manier waarop we omgaan met sociale situaties
De manier waarop je aangeeft wat je van iets of iemand vindt, wat je wilt, wat je nodig hebt van een ander of wat je juist niet wilt. Er zijn drie verschillende manieren. In welke herken jij je het meest?
Sub-assertief
Sub-assertieve mensen durven niet of nauwelijks voor zichzelf op te komen. Je helpt vooral anderen. Je houdt te weinig rekening met jezelf en komt daardoor vaak te kort in situaties met anderen. Je voelt je ook eerder slachtoffer van je omgeving dan een speler. Dit betekent dat je vaak veel opkropt. Het risico: stressklachten en overbelasting.
Agressief
Agressieve mensen walsen makkelijk over anderen heen, zonder dat soms zelf in de gaten te hebben. Ze komen uit voor wat ze zelf willen of wat ze van iets vinden zonder rekening te houden met de gevolgen voor de ander. Soms is er sprake van de ander kleineren, soms de ander in de hoek drukken. Net als sub-assertiviteit heeft deze manier negatieve gevolgen. Het roept veel afwijzende reacties op en leidt snel tot conflicten en uitsluiting. Ofwel: je maakt er geen vrienden mee en het leidt tot ongezonde stress.
Assertief
Kenmerkend voor een echt assertieve houding:
- je komt op voor jezelf op een directe, open en redelijke manier door te uiten wat je voelt, denkt, wilt en niet wilt
- je durft je gevoelens en kwetsbaarheid te laten zien
- je voelt je verantwoordelijk voor jezelf
- je gaat conflicten niet uit de weg
Maar je blijft bij dit alles ook rekening houden met de gevolgen ervan voor de ander. Je laat de ander in zijn of haar waarde en respecteert de behoeften en wensen van die persoon. Mensen die zich assertief gedragen en opstellen zullen minder last hebben van stress.
Wat kun je zelf doen?
Wanneer je niet gewend bent assertief te zijn, verwachten mensen vaak ook niet dat je assertief gedrag laat zien. Het kan zijn dat dit niet geaccepteerd wordt.
Het is belangrijk om voor jezelf op te komen, of het nu gaat om persoonlijke relaties, werk of andere situaties in het dagelijks leven. Er zijn verschillende manieren die je kunt gebruiken om beter voor jezelf op te komen.
Ken je grenzen
Een van de belangrijkste onderdelen van voor jezelf opkomen, is het kennen van je eigen grenzen. Dit betekent dat je moet weten wat je wel en niet wilt doen, wat je wel en niet accepteert en wat je wel en niet wilt toestaan in je leven. Als je je grenzen niet kent, is het moeilijk om voor jezelf op te komen en te voorkomen dat anderen deze grenzen overgaan. Maak een lijst van je grenzen en houd deze bij je als een herinnering.
- Gebruik ‘ik’-verklaringen
Wanneer je jezelf uitdrukt, is het belangrijk om gebruik te maken van ‘ik’-verklaringen in plaats van ‘jij’-verklaringen. Hiermee bedoelen we dat je jezelf richt op je eigen gevoelens en behoeften, in plaats van de ander de schuld te geven van de situatie.
Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen: “Jij maakt me altijd boos”, zou je kunnen zeggen: “Ik voel me boos als je zo tegen me praat.” Op deze manier zorg je ervoor dat je jezelf uitdrukt en verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gevoelens. - Wees assertief
Assertiviteit is een belangrijke vaardigheid bij het opkomen voor jezelf. Dit betekent dat je op een directe en respectvolle manier je behoeften en wensen uitdrukt.
Zeg bijvoorbeeld: “Ik heb het erg druk op het werk, dus ik kan niet aan je verzoek voldoen”, in plaats van “Het spijt me, ik denk niet dat ik kan helpen”. Assertiviteit vereist zelfvertrouwen en is een effectieve manier om ervoor te zorgen dat anderen je behoeften begrijpen en respecteren. - Geef jezelf toestemming om ‘nee’ te zeggen
Een andere belangrijke vaardigheid bij het opkomen voor jezelf is het vermogen om ‘nee’ te zeggen. Als je altijd ‘ja’ zegt, ook als je eigenlijk geen tijd of zin hebt, loop je het risico dat je uitgeput raakt, omdat je iedereen tevreden wilt houden. Het is belangrijk om jezelf toestemming te geven om ‘nee’ te zeggen als dat nodig is, zonder je schuldig te voelen.
Zeg bijvoorbeeld: “Ik kan niet, maar bedankt voor het vragen.” - Oefen met vertrouwen
Als je niet gewend bent om voor jezelf op te komen, kan het helpen om te oefenen met het uitdrukken van jezelf in verschillende situaties. Begin klein en oefen met vrienden of familieleden, voordat je deze uitprobeert in meer uitdagende situaties. Probeer vertrouwen te hebben in jezelf en geloof dat je de situatie aankunt. Geef niet op als je jezelf nog niet helemaal comfortabel voelt bij het opkomen voor jezelf. Het is een vaardigheid die tijd en oefening vergt, maar uiteindelijk merk je dat het je helpt om meer controle te hebben over je leven en relaties.
Online zelfhulp
Bij Reinier van Arkel kun je voor verschillende problemen een gratis zelfhulptraining volgen via Online Zelfhulp. Je hoeft hiervoor niet in behandeling te zijn bij Reinier van Arkel of Ypse.
Aanbod vanuit Ypse preventie
E-health jongeren
E-health voor jongeren onder begeleiding of door zelfhulp waarmee je weer meer grip krijgt op je eigen gezondheid en geluk.
Rots en Water
Voor kinderen of jongeren die weinig controle hebben over hun eigen gedrag.
Power Kidzzz
De bovenbouw van de basisschool kan een spannende en avontuurlijke periode zijn.
Wanneer ga je naar de huisarts>
Als je bovenstaande adviezen hebt opgevolgd, lukt het meestal beter om met je emoties om te gaan. Als je ondersteuning wilt bij het omgaan met je emoties, maak dan een afspraak met je huisarts. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar Ypse behandeling.
Steun voor familie en naasten
Naasten centraal
Naasten Centraal ondersteunt familie en naasten van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Heb jij in je familie of directe omgeving ook daarmee te maken? Misschien wordt het je soms te veel en ben je op zoek naar hulp? Met onze ervaringsdeskundigheid helpen wij jou weer op weg.
Familie en naasten bij Ypse
Mentale klachten kunnen ingrijpend zijn voor de cliënt en de omgeving. Ypse informeert en betrekt familie zo goed mogelijk bij de behandeling. De kwaliteit van de behandeling kan daardoor flink verbeteren.