Bij cognitieve gedragstherapie leer je hoe je beter kunt omgaan met psychische klachten die zijn ontstaan door een manier van denken. Cognitieve gedragstherapie gaat ervanuit dat onze kijk (gedachten) op een gebeurtenis grote invloed heeft op hoe we ons voelen en gedragen. Je kunt deelnemen als je last hebt van depressieve of angstklachten. Maar ook als je op een andere manier merkt dat je vastloopt in het leven. Je kunt bijvoorbeeld een gewoonte hebben ontwikkeld om belangrijke ervaringen en gebeurtenissen in het leven negatief te bekijken. Wanneer iemand gebeurtenissen in zijn leven vanuit een negatief standpunt bekijkt, kan hij snel angstig, somber of geïrriteerd worden, met alle negatieve gedragingen tot gevolg. 

In deze training leer je hoe je je gedachten, gevoel en gedrag van elkaar kunt onderscheiden om problemen beter te leren begrijpen. Centraal daarin staat het invullen van zogenaamde g-schema’s*, om je eigen denken en doen beter te begrijpen. 

Samen onderzoeken we de juistheid van verschillende gedachten, en wat zulke gedachten betekenen voor jouw gevoel of gedrag. Je leert disfunctionele gedachtepatronen (gedachten die je een naar gevoel geven of zorgen voor problematisch gedrag) te veranderen. 

Doel
Het behandeldoel van de therapie is dat je anders leert omgaan met je automatisch negatieve gedachten, zodat de somberheid en angst verminderen. Ook gevoelens als onzekerheid, snel geïrriteerd zijn of moeilijk om hulp kunnen vragen, kunnen met deze therapie beïnvloed worden. 

Inhoud en werkwijze 

• Leren herkennen wat je voelt, welke gebeurtenis eraan voorafging, en wat je denkt over deze gebeurtenis 
• Leren herkennen van je eigen automatisch negatieve denkpatronen 
• Leren onderzoeken van deze denkpatronen en er meer helpende, realistische, gedachten tegenover zetten 
• Leren gedrag te veranderen 

Praktische informatie 

• Er zijn 8 bijeenkomsten  
  Elke week is er een bijeenkomst van anderhalf uur  
• De groep bestaat uit 8 deelnemers en 2 therapeuten  
• We maken gebruik van een vast programma en een cursusmap  
• Het maken van opdrachten thuis is een belangrijk onderdeel van de behandeling 

*G-schema: Het G-schema bestaat uit vijf belangrijke onderdelen die te maken hebben met onze gedachten, gevoelens en gedragingen. Deze onderdelen zijn: 

• Gebeurtenis: wat is er precies gebeurd? Beschrijf dit zo specifiek en feitelijk mogelijk. 
• Gedachten: welke gedachten, oordelen of angsten gingen er door je heen op dat moment? Wat zei je in gedachten tegen jezelf? 
• Gevoelens: hoe voelde je je op dat moment? Denk aan lichamelijke signalen zoals angst, boosheid, schaamte, of juist opluchting en blijdschap. 
• Gedrag: welk gedrag vertoonde je als reactie op de gebeurtenis? 
• Gevolg: wat waren de gevolgen van je gedrag? Hoe beïnvloedde dit je situatie? 

Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van deze mensen ‘verwerkt’ deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten. Vaak gaat het om herinneringen aan de schokkende gebeurtenis die zich blijven opdringen, waaronder angstwekkende beelden (herbelevingen, flashbacks) en nachtmerries. Andere klachten die vaak voorkomen zijn schrik- en vermijdingsreacties. Dit noemen we dan meestal een ‘posttraumatische stress-stoornis’ (PTSS). 

Wat is EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een therapie voor als je last blijft houden van de gevolgen van een schokkende ervaring zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. EMDR is bedoeld voor de behandeling van mensen met PTSS en andere trauma gerelateerde angstklachten. Dit zijn klachten die zijn ontstaan door een concrete, akelige gebeurtenis, waarbij het denken eraan nog steeds een emotionele reactie oproept.
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hoe EMDR werkt. Uit de resultaten blijkt dat cliënten goed op EMDR reageren. EMDR is een kortdurende geprotocolleerde therapievorm. Als het gaat om een trauma na een éénmalige ingrijpende gebeurtenis, dan zijn mensen vaak al na enkele zittingen in staat om hun dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Bij mensen die langdurig trauma hebben meegemaakt en bij complexere problematiek duurt de therapie langer. 

Zie www.emdr.nl

De behandeling
Tijdens een zitting vraagt de therapeut je aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut vraagt je de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende prikkel. In veel gevallen is dat de hand van de therapeut, een lichtbalk of een geluid. Tijdens één zitting wordt dit meerdere keren herhaald (sets). Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut vraagt je wat er in je gedachten naar boven komt. De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. 
Na elke set vraagt de therapeut je te concentreren op de meest opvallende verandering, Daarna volgt er een nieuwe set. Stap voor stap verliest de herinnering zo haar kracht en emotionele lading en wordt het steeds gemakkelijker om eraan terug te denken. 

Als je behandelaar het nodig vindt om je medicatie te beoordelen of twijfel heeft over de juiste diagnose, dan kan hij of zij de hulp inschakelen van de psychiater. Als het consult heeft plaatsgevonden, zullen de bevindingen binnen een week gerapporteerd worden aan de behandelaar en als het nodig is aan je huisarts. 

Consult zonder behandeling 
Als er alleen een consult van de psychiater gewenst is, kan er helaas niet naar Ypse verwezen worden. De huisarts kan daarvoor verwijzen naar een door de huisarts gecontracteerde psychiater voor diagnose en (medicatie-)advies. 

ADHD-diagnostiek voor volwassenen [18+]
Ypse doet diagnostisch onderzoek naar ADHD wanneer iemand ondersteuning wil bij het omgaan met ADHD-gerelateerde klachten. Het doel van dit onderzoek is te bepalen of ADHD voldoet aan de criteria van de DSM-5. Bij Ypse wordt alleen ADHD-diagnostiek gedaan bij cliënten met milde of minder uitgesproken symptomen van ADHD en er geen sprake is van meerdere ziektebeelden tegelijkertijd. 

Acceptance and commitment therapy (ACT) is een vorm van gedragstherapie die je helpt om op een flexibele manier om te gaan met je klachten en/of problemen.  

Twee belangrijke vragen hierbij zijn: 

• Waar wil jij naar toe in je leven? 
• Wat staat je hierbij in de weg? 

ACT bestaat uit verschillende processen:  

• Acceptatie: ruimte maken voor vervelende ervaringen 
• Defusie: afstand leren nemen van je gedachten en gevoelens 
• Het Zelf: flexibel leren omgaan met je zelfbeeld 
• Hier en nu: meer aandacht hebben voor het hier en nu 
• Waarden: leren stilstaan bij wat jij zelf echt belangrijk vindt in het leven 
• Toegewijd handelen: leren investeren in jouw belangrijkste waarden 

Bij ACT staan we vooral stil bij het vergroten van je persoonlijke veerkracht en maken we veel gebruik van metaforen en oefeningen. ACT kan ingezet worden bij een groot aantal verschillende klachten, waaronder angst en somberheid. 

Ypse kan je helpen met een kortdurende vorm van schematherapie. Schematherapie helpt je om bewuster te worden van je eigen patronen. Het geeft je handvatten om deze patronen te doorbreken en je leven op een positieve manier te veranderen. 

Schematherapie wordt vooral gebruikt als je al langere tijd last hebt van terugkerende klachten waarvan de verwachting is dat de oorsprong hiervan ligt in de jeugd en/of adolescentie. 

Wat is schematherapie
Schematherapie helpt je om hardnekkige patronen in je denken en doen te begrijpen en te veranderen. Tijdens de behandeling onderzoek je hoe ervaringen uit je jeugd van invloed zijn op je huidige gedrag. Je leert deze patronen herkennen en aanpassen zodat je anders gaat denken, je beter voelt en je gedrag verandert. Het doel is om je leven beter vorm te geven en je relaties met anderen te verbeteren. 

Hoe werkt schematherapie?
Schematherapie richt zich op schema’s. Dit zijn diepgewortelde overtuigingen, emoties en houdingen die zijn ontstaan door vroege ervaringen. Bijvoorbeeld, als je als kind hebt geleerd dat je altijd perfect moet zijn, kan dit leiden tot angst en perfectionisme als volwassene. Schematherapie helpt je om deze schema’s te ontdekken en te veranderen. 

Hierbij gaan we ervanuit dat tijdens het ontwikkelingsproces niet (voldoende) is voldaan aan de belangrijkste emotionele basisbehoeften van een kind, bijvoorbeeld een gevoel van veiligheid en acceptatie, vrijheid om je eigen mening te kunnen geven zonder straf of afwijzing, en positieve feedback krijgen.  

Bij schematherapie leer je meer te begrijpen van terugkerende patronen. Ook leer je hoe je deze patronen stap voor stap kunt doorbreken.